Het Haagse handschrift van heraut Beyeren Editie Jeanne Verbij-Schillings

Het 'Haagse handschrift van heraut Beyeren' is uniek in de Lage Landen. Het is een fraai uitgevoerd handschrift, geschreven in een mooie cursiva libraria en rijk verlucht met wapens, deels opgelegd met goud en zilver, een zeer vroeg voorbeeld van een teksthandschrift waarin de verluchting niet louter versiering is, maar wezenlijk deel uitmaakt van de structuur van de tekst. De wapentekens visualiseren macht en legitimiteit van de elkaar opvolgende heersers in de verschillende vorstendommen. Maar vóór alles geeft het Haagse handschrift door zijn inhoud en uitvoering een indruk van de basiskennis en vaardigheden waarover een functionaris van de rang van heraut Beyeren moest beschikken voor de uitoefening van zijn ambt. Als een van de autografen van heraut Beyeren is handschrift 131 G 37 een van de zeldzaam overgeleverde werkdocumenten van een middeleeuws auteur. Ondanks de beperkte omvang van 60 bladzijden biedt het handschrift een wijde blik op de horizon van een middeleeuwse historiograaf. Rijmkronieken, genealogieën, excerpten uit Latijnse kronieken, maar ook uit Tparlement van Troyen, en historische verhalen wisselen elkaar af. De verzameling ontstond in Holland, ten tijde van graaf Willem VI (1404-1417), die met de aanstelling van een heraut Beyeren uitdrukking wilde geven aan zijn status als hertog van Beieren. Hij koos daarvoor een heraut die voordien als heraut Gelre naam had gemaakt met het Wapenboek Gelre. Tot zijn verantwoordelijkheden behoorde ongetwijfeld het op schrift stellen van de Hollandse geschiedenis. Het hier uitgegeven Haagse handschrift, met facsimile in kleur, bevat deels de neerslag van de voorbereidende werkzaamheden van heraut Beyeren voor dit ambitieuze historiografische project.