Zie de mens

Bij het overdenken van een gesprek of discussie kom ik nogal eens tot de frustrerende vaststelling dat ik ettelijke mooie kansen heb laten liggen om kernachtig, humoristisch of inventief uit de hoek te komen, kortom om te laten blijken dat ik op het gebied van intellectuele scherpte mijn mannetje wel kan staan. Een vergelijkbaar gevoel kwam bij me op tijdens het lezen van W.G. Velthorst's verzamelbundel. De situatie is natuurlijk niet helemaal dezelfde als bij een gesprek, maar de frustratie en, ik zal het maar bekennen, de jaloezie is vergelijkbaar. Want hoe krijgen die anderen het steeds voor elkaar om wél gevat, snel en kort op de bal hun bijdrage tot het gesprek te leveren of het naar hun hand te zetten? Of om bij de zaak te blijven: hoe speelt W.G. Velthorst het klaar om zulke lucide gedichten en overpeinzingen te presenteren, die steeds getuigen van zijn weidse observatievermogen, zijn originele denken, zijn oprechtheid en zijn verwondering over het fenomeen mens? Enige tijd geleden las ik dat, wanneer alle draden en zijdraden van het menselijke brein uitgespreid zouden worden, deze de oppervlakte van drie voetbalvelden zouden beslaan. Speelt het spel zich op het echte voetbalveld meestal in het middengebied af, W.G. Velthorst bestrijkt in zijn eentje werkelijk elk plekje van die drie voetbalvelden tezamen. Hij formuleert frank en vrij zijn glimlachende of grimlachende mening over allerlei facetten van het leven: sociologie, klassieke muziek, vrouwenemancipatie, religie en zoveel meer komen aan bod. Hij nodigt de lezer ook uit zijn geest scherp te houden in de omgang met de grote geesten. In zijn contact met Goethe en Schopenhauer, met Proust en Stendhal, met Nietzsche, Einstein en Godfried Bomans ontwikkelt W.G. Velthorst zijn veelzijdige filosofische kijk op de wereld. Tussendoor schudt hij de mooiste omschrijving van naastenliefde uit zijn mouw die ik ooit ben tegengekomen, en laat hij in 'Over sterren en sterretjes' op een eenvoudige maar onnavolgbare manier de onvatbare weidsheid van het heelal aanvoelen. Taferelen naast het voetbalveld van zijn geliefde plaatselijke club leveren een werkelijk hilarisch drieluik op. W.G. Velthorst heeft niet alleen veel gelezen en beluisterd en daar het zijne bij gedacht, hij heeft het ook nog eens neergeschreven en maakt ons daar op zijn heel eigen aardse, milde en humoristische manier getuige van.Frans J. Vermeiren, Leuven