Weg uit het moeten

Het diep menselijke verlangen naar goedheid wordt in godsdiensten vaak vertaald in een moeten. Just van Es laat zien hoe godsdienst ons ook kan oefenen in ‘een doen dat geen doen is’. Het lijkt zo logisch dat wij iets zouden moeten dóen om geluk of ‘het ware leven’ te bereiken, maar het is een val. Hoe meer we zulke doelen proberen te bereiken, hoe meer ze buiten ons bereik raken: juist omdat we moeten, kúnnen we niet. Jezus zag hoe verstrikkend godsdienst kon worden en vond een uitweg, die voor Paulus een openbaring was. Ook andere tradities, zoals Zen of de Tao, bieden ons uitwegen uit de val van het moeten. Het geluk is niet maakbaar en toch kunnen we iets doen. Godsdienst kan ons oefenen in ‘een doen dat geen doen is’.