Van wie is het Wilhelmus? (e-Book)

Sinds 1932 is het Wilhelmus het officiële Nederlandse volkslied, maar in de praktijk had het lied die functie toen al veel langer. We kennen tal van getuigenissen van Nederlanders die zich door de melodie van het Wilhelmus -- en in het kielzog van die melodie ook vaak door de tekst -- gesterkt voelden in hun moed en eigenwaarde. Als een waar volkslied vertolkte het Wilhelmus in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vijandige gevoelens jegens de Spanjaarden. Het laten schallen van dit geuzenlied zou in gevechten tegen de Spanjaarden meer waard zijn geweest dan de inzet van 10.000 soldaten. De legendarische kracht die het lied in de strijd tegen de Spaanse vijand zou hebben gehad, bevorderde de gemeenschapszin van de Republiek-in-wording waarvan Willem van Oranje de leider hoopte te worden. Later, in 1787, bij de verjaardag van stadhouder Willem V, hoopten de Oranjegezinden dat het 'toverlied' Wilhelmus het leiderschap van de Oranjes opnieuw zou bekrachtigen. De tegenstanders van de 18e-eeuwse Oranjegezinden zagen het 'Oproerlied' daarom juist het liefst verboden worden. Enige decennia later onderkende ook Napoleon de kracht van het lied - hij liet het zingen van het Wilhelmus daadwerkelijk verbieden. Het was al die eeuwen gissen wie de auteur van het Wilhelmus was, want het lied is in de vroegste bronnen anoniem overgeleverd. Het had kennelijk de klinkende naam van een auteur niet nodig om krachtig te worden, maar toch deed die auteur er wel degelijk toe. Voor onderzoekers, omdat ze uitsluitsel willen kunnen geven over de identiteit van de auteur. Zij werkten tot voor kort met een beperkte hoeveelheid weerbarstige gegevens, en leken in een impasse te zitten. Enige decennia geleden ontstond het idee dat computationele middelen wel eens nieuwe inzichten zouden kunnen aandragen waarmee de puzzel opnieuw gelegd kan worden. Onder computationeel verstaan we dan: met de computer, op basis van modellering verkregen analyses. Over die zoektocht met de computer gaat dit boekje: we stellen een nieuwe, met computationele middelen verkregen hypothese voor als antwoord op de vraag welke auteur het Wilhelmus schreef.