Tot de laatste man

Terwijl de rampzalige nederlaag begin 1945 zich in alle hevigheid
aandiende, werd er door de Duitsers wel gezegd dat ze liever kozen voor
‘een einde vol leed, dan leed zonder einde’. Het ‘einde vol leed’ vond dan
ook op grote schaal plaats, zoals nog nooit eerder in de geschiedenis is
voorgekomen. Enkele bloedstollende cijfers van de laatste maanden zijn de
half miljoen burgerslachtoffers en de 350.000 slachtoffers per maand bij
alleen al de Wehrmacht. Veel van dit alles had voorkomen kunnen worden
als Duitsland had willen buigen voor de geallieerde voorwaarden. Waarom
vocht het Duitse volk, tegen beter weten in, door tot het bittere einde?

Ian Kershaw stelt in zijn nieuwe boek Tot de laatste man deze vraag
centraal. In een onovertroffen stijl vertelt hij over de gebeurtenissen
tussen juli 1944, vanaf de mislukte aanslag op Hitler, en de geallieerde
overwinning in mei 1945. De focus ligt bij de Duitse bevolking, die het
zwaar te verduren had met luchtaanvallen, op de vlucht moest voor
het oprukkende Rode Leger en getuige was van de verschrikkelijke
dodenmarsen van concentratiekampgevangenen.