Medische besluitvorming aan het einde van het leven

Euthanasie, hulp bij zelfdoding en andere medische beslissingen rond het levenseinde zijn regelmatig onderwerp van debat in de maatschappij, politiek en gezondheidszorg. Actuele thema's hierbij zijn verzoeken om euthanasie van patiënten zonder ernstige aandoening ('klaar-met-leven'), het omgaan met een euthanasieverklaring van demente patiënten, terminale sedatie, palliatieve zorg, levensbeëindigend handelen bij minderjarigen en de toetsingsprocedure. Dit boek levert een belangrijke bijdrage aan het debat doordat het een grote hoeveelheid nieuwe gegevens over de praktijk van medische besluitvorming aan het einde van het leven en over de toetsingsprocedure euthanasie bevat. Nauwkeurig is in kaart gebracht hoe vaak euthanasie, hulp bij zelfdoding en andere medische beslissingen rond het levenseinde voorkomen en welke soorten patiënten en artsen daarbij zijn betrokken. Daarnaast is de toetsingsprocedure euthanasie 1998-2002 geëvalueerd. Hierbij wordt aandacht besteed aan het melden door artsen van euthanasie en hulp bij zelfdoding en aan de wijze waarop de regionale toetsingscommissies en het Openbaar Ministerie de gemelde gevallen toetsen. Ook zijn ervaringen en opvattingen van artsen, nabestaanden, leden van de toetsingscommissies, andere betrokkenen en de algemene Nederlandse bevolking in kaart gebracht. Aangezien vergelijkbaar onderzoek ook heeft plaatsgevonden in 1990/1991 en 1995/1996 was het mogelijk veranderingen in de tijd in beeld te brengen. Deze gegevens zijn verzameld in het kader van de evaluatie van de toetsingsprocedure euthanasie 1998-2002, in opdracht van de Ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Justitie. Prof.dr. Gerrit van der Wal is hoogleraar Sociale Geneeskunde aan het Vrije Universiteit Medisch Centrum te Amsterdam Mw. dr. Agnes van der Heide, arts, is als senior-onderzoeker verbonden aan het instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC te Rotterdam Mw. dr. Bregje D. Onwuteaka-Philipsen is als universitair hoofddocent verbonden aan het Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek en de Afdeling Sociale Geneeskunde van het Vrije Universiteit Medisch Centrum te Amsterdam Prof. dr. Paul J. van der Maas is hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg aan het Erasmus MC te Rotterdam