Leren van instortingen

Bouwwerken of onderdelen daarvan behoren niet in te storten. Maar met enige regelmaat gebeurt dat toch, zowel in Nederland als in andere landen. Bruggen en gebouwen kunnen bezwijken door natuurgeweld (bijvoorbeeld een aardbeving) of door menselijk falen (bijvoorbeeld een ontwerpfout). Om dat te voorkomen speelt de constructieve veiligheid in het bouwproces van elk project een belangrijke rol.'Leren van instortingen' behandelt in de eerste twee hoofdstukken de mogelijke oorzaken van instortingen van bouwwerken en geeft een overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van constructieve veiligheid in Nederland in de afgelopen tien jaar. Met name het instorten van het parkeerdek van hotel Van der Valk in Tiel (2002) en van de balkons van het woongebouw Patio Sevilla in Maastricht (2003) zorgden in ons land voor een toenemende aandacht voor de veiligheid van bouwconstructies. Vervolgens beschrijft de auteur in detail zesentwintig bruggen en gebouwen – waarvan vijf in Nederland – die geheel of gedeeltelijk zijn ingestort of waarvan de constructie ernstige gebreken vertoonde. Wat is de constructieve opzet van het bouwwerk, onder welke omstandigheden is de constructie bezweken en hoe is de instorting te verklaren? Maar het meest belangrijk is welke lessen uit het ongeval zijn geleerd, waardoor soortgelijke instortingen bij andere bouwwerken daarna konden worden voorkomen. De besproken bouwwerken – van de Scheve toren van Pisa uit 1178 tot de instorting van de werftrap aan de Oudegracht in Utrecht in 2006 – hebben door de eeuwen heen alle bijgedragen tot een beter inzicht in het gedrag van constructies en tot een verbetering van het bouwproces.'Leren van instortingen' is in de eerste plaats bedoeld als 'eye-opener' voor partijen in het bouwproces die met constructies te maken hebben: ingenieursbureaus, aannemers en bouwtoezichten. Daarnaast is het boek bestemd voor studenten Civiele Techniek en Bouwkunde om te leren van instortingen uit het verleden. Tenslotte informeert het boek geïnteresseerde leken over de achtergronden van bekende instortingen, zoals de Twin Towers in New York in 2001 en de overdekte kunstijsbaan in het Duitse Bad Reichenhall in 2006. De auteur – prof.ir. Frans van Herwijnen – is algemeen directeur van adviesbureau ABT en was van 1997 tot 2009 hoogleraar Constructief ontwerpen aan de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven.