Jiddisch

De Jiddische taal en literatuur maken wereldwijd een opvallende groei door. Zo is het sinds 2023 mogelijk het vak Jiddische taalverwerving te volgen aan de UvA. De Jiddische taal bestaat al meer dan 1000 jaar en is een samensmelting van het Hebreeuws en een aantal Europese talen, waaronder Duits. Het wordt in het Hebreeuwse alfabet geschreven. Het Nederlands heeft een groot aantal woorden aan het Jiddisch ontleend. Op het hoogtepunt spraken meer dan tien miljoen mensen deze hybride taal. Tegenwoordig wordt het Jiddisch nog door zo’n drie miljoen Joden wereldwijd gesproken, voornamelijk in de VS en Israël. Maar ook in sommige Europese steden zoals Antwerpen en in steden als Melbourne bestaan nog altijd Jiddischtalige gemeenschappen. David Cohen behandelt in zijn college de ontstaansgeschiedenis van de Jiddische taal, met de diverse dialecten toen en nu. Hij biedt tevens een overzicht van de Jiddische literatuur, met speciale aandacht voor de klassiekers rond 1900, de bloei en het verval in de 20e eeuw en de nieuwe bloei met het Jiddisch van vandaag.

Inhoud

College 1. Verschillende soorten Jiddisch, vroeger en nu
H1. Jiddisch: introductie, ontstaansgeschiedenis en dialecten
H2. Jiddisch in de vrome wereld
H3. Overzicht Jiddische literatuur

College 2. ‘De Grote Drie’: Klassiekers rond het fin de siècle
H4. Mendele de boekenverkoper
H5. Het Warschauer genie: J.L. Perets
H6. Sjolom Alejchem: de Jiddische Mark Twain

College 3. Bloei en verval: drie 20e-eeuwse giganten
H7. De Nobelprijswinnaar Basjevis
H8. De partizanendichter Sutzkever
H9. De laatste dichteres van wereldniveau: Rivke Basman

College 4. Nieuwe bloei: Jiddisch vandaag de dag
H10. Daniel Galay en Michoël Felsenbaum
H11. Berl Kotlerman en Haike Beruriah Wiegand
H12. Libby Polak en de toekomst van het Jiddisch