Emoties in de Middeleeuwen

Door onze reacties op een oneindig scala van indrukken die we via onze zintuigen ontvangen en verwerken, zijn we allen vertrouwd met emoties. Sommige uitingen van die emoties zijn natuurlijk en universeel, andere zijn conventioneel en cultureel bepaald. Terwijl door psychologen veel onderzoek naar emoties en hun uitingen wordt gedaan, is het emotieonderzoek voor mediëvisten een nog vrijwel onontgonnen terrein. We zijn geneigd gelaatsuitdrukkingen, gebaren en lichaamshoudingen in middeleeuwse kunst volgens onze maatstaven te interpreteren. We herkennen in de schriftelijke bronnen uitingen van angst, woede, vreugde en verdriet aan de hand van onze eigen ervaringen. Anderzijds komen sommige uitingen ons als vreemd, overdreven en gestileerd voor. Hoe werden bepaalde emoties, of juist het beheersen ervan, in verschillende perioden en door verschillende groeperingen gewaardeerd? Een aantal aspecten van het verschijnsel emoties wordt in deze bundel vanuit verschillende disciplines benaderd. Daarbij komen niet alleen de gevoelens die de middeleeuwers beschrijven of tonen (in literatuur, geschiedenis, kunst, muziek en theater) aan de orde, maar zo mogelijk ook de normenstelsels van de periode of maatschappelijke groep waaraan ze getoetst moeten worden.

Inhoudsopgave
Nico H. Frijda, De structuur van emoties; M.B. Pranger, Tranen in het antieke christendom. Augustinus en de dood; Giselle de Nie, Visies op St. Radegunde's 'vlammende geest'. Zesde- en twintigste-eeuwse gevoelspatronen in ideaal, verhaal en beeldspraak; C. Vellekoop, De expressie van emoties in muziek en drama; A.P. Orbán, De correspondentie van Abélard en Héloïse. Rede versus emoties; Ineke van 't Spijker, De ordening van affecten. Kloosterleven in de twaalfde eeuw; P. Mommaers, Is Hadewijch emotioneel?; Annelies van Gijsen, De dramatisering van begeerte en vrees; R.E.V. Stuip, Huilende helden?; Johann-Christian Klamt, Emotie en actie. Over kordate moeders in laatmiddeleeuwse voorstellingen van 'De kindermoord van Bethlehem'.