De man en zijn staat

Het bestaan van Nederland is ondenkbaar zonder Johan van Oldenbarnevelt. De Opstand was er al toen hij in het centrum van de macht opdook, maar het was de landsadvocaat die van het georganiseerde ongenoegen een staat wist te maken. De historicus Ben Knapen beschrijft de lotgevallen van deze effectieve drammer en hoe zijn doortastende optreden in korte tijd leidde tot het ontstaan van de machtigste staat ter wereld. Oldenbarnevelt kreeg alle touwtjes in handen en bemoeide zich tot in detail met alles. Hij vergaderde vele uren met de turfschippers van Breda, had ontdekkingsreiziger Willem Barentsz. over de vloer en was voor eigen rekening en risico een actieve projectontwikkelaar bij inpolderingen. Hij richtte de Verenigde Oostindische Compagnie op en maakte in Londen ruzie met koningin Elizabeth. Zijn talent liep hem voor de voeten toen de Republiek in godsdiensttwisten verzeild raakte en hij met praktisch handelen meende religieuze twisten te kunnen beteugelen. Dat kostte hem uiteindelijk de kop. Knapen beschrijft aan de hand van de persoon van Oldenbarnevelt niet alleen de wording van de Nederlandse Republiek, maar kijkt ook hoe er later met de herinnering aan Oldenbarnevelt is omgesprongen.