De bende van Oss

Afpersing, corruptie, roof, moord en verkrachting: Nederlandse true crime in de jaren dertig. In de jaren dertig maakte de Bende van Oss, ook bekend als De bende van Toon de Soep, Zuid-Nederland onveilig. De bende pleegde een reeks overvallen en ettelijke moorden. De politie had het nakijken en de bendeleden groeiden uit tot volkshelden. Uiteindelijk werd de hulp ingeroepen van een brigade van de marechaussee. De marechaussee kwam echter veel meer op het spoor dan ordinaire misdaad: corruptie door de overheid, verkrachting door een bekende fabrikant en kindermisbruik door pastoors. Via de kreeg de zaak landelijke bekendheid. De gewelddadige botsingen tussen het Osse proletariaat, de katholieken en de protestanten leidden in 1939 tot een conflict tussen Noord en Zuid, tussen katholieken en de rest van Nederland. Voor de katholieke minister van Justitie betekende De zaak Oss het einde van zijn politieke loopbaan. Over deze roerige geschiedenis schreef journalist Martin Schouten in 1982 een boek,Hij sprak o.a. met voormalige bendeleden, een oud-marechaussee van de Osse brigade, een oud-politieman van de Osse politie en vele andere getuigen. Allen zijn inmiddels overleden, zo’n boek kan dus niet meer worden gemaakt. Voor deze volledig herziene uitgave dook Schouten opnieuw de archieven in. Hij heeft zijn boek herschreven tot een volksverhaal, zoals past bij het onderwerp. Martin Schouten (1938) werkte voor het Algemeen Handelsblad, de Volkskrant en HP/De Tijd. Daarnaast schreef hij romans, verhalenbundels en non-fictie. Schouten over De Bende van Oss: ‘Steeds wordt er weer gebeld of ik nog een Oss heb, nee dus, mijn laatste exemplaar hou ik zelf. Blij toe dat ik de bellers nu eindelijk naar de boekhandel kan sturen.’