Balk en splinter

Geen religieuze tekst is zo wereldwijd bekend als de Bergrede. De Russische schrijver Tolstoj meende zelfs dat juist in de Bergrede het christendom zuiver aan het woord kwam: pacifistisch, met open oog voor de armen, bereid tot belangeloze inzet voor de naaste en onbezorgd als de bloemen op het veld. Gandhi sloeg eens de Bijbel open, natuurlijk precies bij de Bergrede, en zei tegen de Engelse Lord Irwin: ‘Als we zo leven, zijn de problemen opgelost, niet alleen in onze beide landen maar in heel de wereld!’ De universele ethische oriëntatie van de Bergrede is algemeen bekend, maar geldt dit ook voor de joodse achtergronden? Dat kon wel eens tegenvallen. Nogal wat studies willen juist aantonen dat de Bergrede het jodendom telkens weer overstijgt. In deze studie maakt Marcus van Loopik korte metten met deze gedachte.