Zwarte schapen

Zodanig verslaafd zijn dat je je eigen bed verkoopt om aan geld voor drank te komen, nachten van huis blijven, terwijl de rest van het gezin bange vermoedens over je verblijfplaats koestert, geld als water uitgeven aan de verkeerde pleziertjes, je huisgenoten bedreigen of het allemaal niet kunnen helpen omdat je krankzinnig bent. Tussen circa 1660 en 1810 hadden (rijke) families een krasse remedie tegen dit soort gedrag: het beterhuis, een gevangenis gedreven door een particulier, uit winstbejag, waar gedetineerden hun gedrag moesten verbeteren of er beter moesten worden. Het prestige van families uit de hogere en middenklassen berustte in sterke mate op levensstijl, beschaafde manieren en het vermogen hun zaken te beheren. Die vaardigheden moesten ze de wereld tonen. Als de levensstijl der elites in opspraak leek gebracht doordat een der hunnen niet in staat bleek zich te houden aan de algemeen aanvaarde codes, dreigde verlies aan prestige. De schuldige verstoppen in een beterhuis hield de pijnlijke schande binnen de perken. De regeerders van het land behoorden tot dezelfde sociale groep en deelden deze kijk op de werkelijkheid. Daarom ging de overheid steeds weer accoord en hield zij het systeem in stand. Zwarte schapen vertelt het verhaal van de ontspoorden en gestoorden die terechtkwamen in beterhuizen in Holland: waarom ze er waren beland, hoe hun familie hun gedrag zag, de onderhandelingen met moeders of broers om er weer uit te komen, de orde of wanorde binnen de huizen en hun persoonlijke ervaringen van jaren in gevangenschap. De analyses van het gezin, de fatsoensnormen en het zelfbeeld van de elite en de burgerij zullen de specialist aan spreken. De heldere schrijfstijl biedt een breder publiek een kijk op het leven van een vergeten groep mannen en vrouwen.