Waarheid en dwaling

Hoe ordent de mens zijn denken? Filosofen hebben in de loop van de geschiedenis veel nagedacht over deze vraag. Kunnen we iets opsteken van systematische analyse om onze eigen denkfouten en dwalingen te ondervangen? Voorbeelden van gerechtelijke dwalingen, zoals de veroordeling van Lucia de Berk tot levenslange gevangenisstraf in 2004 en 2007, laten zien hoe zelfs hoogopgeleide rechters en raadsheren vormen van cognitieve verblinding kunnen vertonen. Hoe is dit psychologisch te verklaren? En hoe kunnen we dit soort dwalingen proberen te voorkomen door scholing in logica, waarschijnlijkheidstheorie en logisch-psychologisch onderzoek naar drogredenen? Herman Philipse zal in deze serie colleges spreken over voorbeelden van dwalingen en drogredenen die zijn ontleend aan de rechtspraktijk, aan religie en aan het dagelijks leven.

Inhoud

College 1. Waarheidsvinding en dwaling: een typologie der valkuilen
H1. De casus Lucia de Berk
H2. Waarheidsvinding in het strafrecht: structurele risico's
H3. Veelvoorkomende drogredenen: enkele hints

College 2. Waarschijnlijkheid: de prosecutor's fallacy en andere drogredenen
H4. De prosecutor's fallacy
H5. Het theorema van (Thomas) Bayes
H6. De waarschijnlijkheid van drogredenen over waarschijnlijkheid

College 3. De betrouwbaarheid van het geheugen: bronvergetelheid en collaborative storytelling

H7. Het episodisch geheugen als updating mechanism
H8. Risico's bij getuigen- of verdachtenverhoor
H9. Daderidentificatie
College 4. De opstanding Christi: een logisch-filosofisch-probabilistische analyse
H10. David Hume over wonderen
H11. De getuigenverklaringen
H12. Afweging der hypothesen