Sprong in het duister

De Eerste Wereldoorlog, die vanaf de zomer van 1914 als een orkaan over Europa trok, zou het continent volledig ontredderd achterlaten. In deze oorlog vond de ontsporing in extreem geweld, dictatuur en de uitroeiing van hele bevolkingsgroepen zijn oorsprong. Het Duitse Keizerrijk bezat vóór 1914 de potentie om zich te ontwikkelen in de richting van een moderne, democratische samenleving. Pas door de oorlog zelf vond er een proces van radicalisering plaats dat zo’n zware hypotheek zou leggen op de periode na 1918. ‘Een sprong in het duister’, dat was de verzuchting die de Duitse kanselier Bethmann Hollweg in juli 1914 slaakte toen hij dacht aan de mogelijkheid van een oorlog. Duitsland nam een enorme gok – en verloor. Na het overweldigende succes van De Weimarrepubliek. Over de kwetsbaarheid van de democratie verschijnt Dassens onderzoek naar de plaats van de Eerste Wereldoorlog in de Duitse geschiedenis in een nieuwe uitgave. de Volkskrant: ‘Een indrukwekkend boek’ (*****). NRC: ‘In zijn imposante boek over wo i rekent historicus Dassen af met de grote clichés rond deze oorlog’. Historisch Nieuwsblad: ‘Een belangrijk, uiterst leesbaar boek’.