Nu alles voorbij is, begint wat voorbij is opnieuw

De Tweede Wereldoorlog is een belangrijk onderdeel van ons collectieve geheugen. Het is dan ook niet vreemd dat dit thema een significante rol speelt in de poëzie. Uit dit boek blijkt echter dat het om veel meer gedichten gaat dan altijd is aangenomen. Honderden dichters hebben er in hun werk aan gerefereerd. Liesbeth Vonhögen heeft een chronologische en thematische indeling van deze oorlogspoëzie gemaakt en onderscheidt daarbinnen tijdgedichten, herdenkingsgedichten, individuele herinneringsgedichten, collectieve herinneringsgedichten, gedichten over slachtoffers, schuld en een tot dusver onderbelicht gebleven type oorlogspoëzie, de fotogedichten. Naarmate de afstand tussen bevrijding en eigen tijd groter werd, veranderde de manier waarop er over de oorlog werd geschreven en werden nieuwe accenten gelegd. Herdenken kreeg een element van protest, slachtoffers, trauma en schuld kwamen naar boven, er kwam ruimte voor ironie en de geschiedenis werd herschreven. Nu alles voorbij is, begint wat voorbij is opnieuw laat zien dat de Tweede Wereldoorlog nooit overgaat: ze ligt verankerd in de poëzie.