Macht der edelen

In alle maatschappijen manifesteren zich groepen personen met macht en aanzien, een verschijnsel dat een erfelijk karakter krijgt. Maar hoe is de adel in Europa ontstaan en welke vorm heeft hij in Nederland gekregen?

In dit college behandelt Coen Schimmelpenninck de historische ontwikkeling en betekenis van de adel in Nederland, van de middeleeuwen tot nu. Met aandacht voor onderwerpen als het leenstelsel, de standen, de ridderschappen en de leef- en bestuurscultuur in de loop der eeuwen. Ook kijkt hij naar het bestaan van adel in het huidige Nederland, naar onderwerpen als overerving, de huidige ridderlijke orden, de Wet op de Adeldom, heraldiek en de verschillen met andere Europese landen.

Inhoud

Deel 1: Adel in de middeleeuwen
Hoofdstuk 1: Inleiding: adeldom dankzij voorvaderen of door eigen verdiensten?
Hoofdstuk 2: Adel in ons land in de middeleeuwen
Hoofdstuk 3: Verhouding vorst en adel in de middeleeuwen: een wisselend beeld

Deel 2: Adel in de Republiek der Verenigde Nederlanden
Hoofdstuk 4: Adel in de Republiek der Verenigde Nederlanden
Hoofdstuk 5: Adel in de overige gewesten tijdens de Republiek
Hoofdstuk 6: Adellijke bastaarden. Keuze van de echtgenote.

Deel 3: Adelsgeschiedenis vanaf 1795 tot heden
Hoofdstuk 7: Adel in de Bataafs-Franse tijd: 1795-1813
Hoofdstuk 8: Adelsgeschiedenis 1814-1848: adelstand
Hoofdstuk 9: Adelsgeschiedenis van 1848 tot heden

Deel 4: Ridderlijke orden. Wapen- en vlaggenkunde. Betekenis van de adel nu
Hoofdstuk 10: Ridderlijke orden toen en nu
Hoofdstuk 11: Wapenkunde en vlaggenkunde: vorst en adel
Hoofdstuk 12: Wie is van adel? Wat betekent adel nu?