Aristoteles

In de reeks Sprekende denkers bespreken Nederlands bekendste denkers het leven en werk van ’s werelds grootste en belangrijkste filosofen. Van Aristoteles tot Kant en van Augustinus tot Hannah Arendt. Maar ook onze eigen Nederlandse filosofen ontbreken niet. Wie waren deze filosofen en hoe zag de wereld er in hun tijd uit? Waarom bleken juist zij van belang en wat is de betekenis van hun denkbeelden voor ons vandaag de dag?

Elk luisterboek heeft een vaste opbouw, waarbij eerst de denker wordt voorgesteld en de luisteraar vervolgens wordt meegenomen naar het hart van het werk van de denker, om te eindigen met een analyse van de betekenis van de denker toen en nu. Met het beluisteren van sprekende denkers maakt de luisteraar een reis door twee millennia filosofie onder begeleiding van een expert.

Aristoteles (384-322 v.Chr.) was in zijn jeugd de huisleraar van de jonge Alexander de Grote. Hij werd de belangrijkste leerling van Plato en was - terecht - beledigd toen hij niet diens opvolger werd; hij stichtte een eigen school maar moest later Athene verlaten omdat de stemming zo vijandig werd jegens 'buitenlanders' dat hij vreesde dat het lot van Sokrates ook hem zou treffen. Er is momenteel sprake van een waar neo-aristotelisme, met name in de ethiek. In deze college reeks ligt daarom de nadruk op de praktische filosofie van Aristoteles.

Inhoud
Aristoteles: Een introductie
Introductie Paul van Tongeren
Wie was Aristoteles?
Plato is mijn vriend, maar de waarheid gaat voor
Van onderzoek naar lesgeven
Aristoteles en Alexander de Grote
Aristoteles voorkomt dat Athene zich nogmaals vergrijpt aan de filosofie
Drie soorten teksten van Aristoteles
De reis van Aristoteles geschriften
De herontdekking van Aristoteles
Denkfases van Aristoteles
Systematisch overzicht van Aristoteles' werken
Metafysica en natuurfilosofische geschriften

De praktische filosofie van Aristoteles
Inleiding
Ethiek en politiek horen bij elkaar
De mens is van nature een politiek dier
Van overleven een goed leven maken
De politieke gemeenschap is er van nature
Politiek is typisch voor de mens
De mens is een wezen van betekenis
Logos versus aisthesis
Consensus en dissensus

Aristoteles over ethiek
Van politica naar ethica
Het begin van de Ethica Nicomachea EN 1094a1-29
De teleologische context van Aristoteles' ethiek
Poiesis versus praxis
Eudaimonia EN 1098a7-20
Aristoteles' definitie van geluk
Wat is een mens?
Twee soorten deugden
Wat is een deugd?
De vele deugden - de verzameling van Aristoteles
Plezier zit op de rug van de handeling

Samenhang tussen ethiek en politiek
Verbinding tussen ethiek en politiek
De deugd
Wat is de beste politieke structuur?
Vriendschap en rechtvaardigheid
Wat is vriendschap?
Vriendschap omwille van het goede
Het streven naar een hogere vorm van vriendschap
Wie vele vrienden heeft, heeft geen vriend
Aristoteles aarzelt met zijn keuze voor de beste staatsvorm
De rol van gelijkheid
De minimale regels van rechtvaardigheid