Kijken, luisteren, lezen

Kijken, luisteren, lezenDe reeks Politiewetenschap is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie & Wetenschap. Publicaties inde reeks Politiewetenschap betreffen in het algemeen studies met een meer theoretisch, verkennend of beschouwendkarakter. Voor meer informatie www.politieenwetenschap.nl.Beeld en geluid spelen de laatste jaren een steeds grotere rol in het strafproces. Verdachtenverhoren bij de politieworden nu regelmatig opgenomen. Opgenomen verhoren kunnen worden bekeken of beluisterd, bijvoorbeeld opde zitting door de rechter. Beeld en geluid geven betere mogelijkheden om het verhoor te controleren dan eenschriftelijk proces-verbaal. Beeld en geluid zijn directer en hebben meer invloed op kijker of luisteraar. Zij latennon-verbaal gedrag zien, en dat kan bepaalde suggesties wekken. Beeld heeft invloed op emoties en emotiesbeïnvloeden het oordeel over de schuld van de verdachte.In dit boek wordt een onderzoek naar het toenemende gebruik van beeld en geluid in het strafproces besproken,uitgevoerd door het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en de UniversiteitLeiden. In het onderzoek zijn opnamen van verdachtenverhoren vergeleken met de processen-verbaal van dieverhoren. De onderzoekers hebben verschillende methoden gebruikt: analyse van 55 processen-verbaal uitverschillende perioden, interviews met rechercheurs, officieren van justitie, advocaten en rechters, en eenexperiment onder studenten.Het blijkt dat processen-verbaal de verhoren sterk samenvatten. Processen-verbaal geven vaak een ander beeldvan het verhoor dan een opname. Met behulp van een experiment is onderzocht of het uitmaakt of een verhoorte zien is op beeld, te horen op een auditieve opname of te lezen in een proces-verbaal. Non-verbaal gedragblijkt van invloed te zijn op de beoordeling van de schuldvraag. Beeld en geluid worden echter nog weiniggebruikt bij processen-verbaal, zo blijkt uit de interviews. Rechters zijn erg gehecht aan papier. Wel vinden zijhet van belang verhoren beter te kunnen controleren en zij willen daarom graag opnamen bij de hand hebben.Het boek beveelt onder andere aan om standaard opnamen van verdachtenverhoren ter beschikking te stellenaan de procesdeelnemers.