jrg 6 nr 4 2017

Daan Rutten schrijft in De chaos en het beeld over Willem Frederik Hermans als fotograaf. 'De zekerheid die een foto biedt als weergave van de werkelijkheid kan een literator nooit bereiken.' Het is een verrassende uitspraak van de zeker niet realistische schrijver W.F. Hermans. Hij hield van de foto's van Eugène Atget: winkeletalages, deuropeningen, cafés. Atget maakte de werkelijkheid niet mooier dan hij was. Maar is Hermans' eigen fotografie wel zo objectief? Literatuurwetenschapper Ernst van Alphen betwijfelt dat. Zijn Hermans' foto's niet Man Ray-achtig surrealistisch? En anders zijn fotocollages wel?Uitgaand van Walter Benjamin's essay Het Kunstwerk in het tijdperk van zijn technische reproduceerbaarheid toetst Onno Schilstra in Koud, gulzig, ongenadig, onbetrouwbaar, betoverend diens stelling dat 'de foto een spiegel van de werkelijkheid is die ons bewust maakt van onze omstandigheden' aan zijn omgang met het fotokopieerapparaat, de fotostencilmachine, de computergestuurde stencilmachine (Risograph) en de digitale camera. In digitaal fotograferen ziet hij een duidelijke weerlegging van Benjamin's stelling. De digitale fotografie is een subjectieve, manipuleerbare vorm van visuele bevrediging geworden, waarvan we het waarheidsgehalte fundamenteel moeten betwijfelen.Wie over fotografie praat, praat over het moment, schrijft Wim Noordhoek in De foto en de dood. Je ziet foto en schilderij naar elkaar toekomen in het 'betrappen' van het moment, van de tekenpen naar de foto, de heilige graal die zich eeuwen schuilhield.Korte verhalen van Ine Boermans, San Bos, Mischa van den Brandhof, Jonas Bruyneel, Heidi Koren, Arjen van Meijgaard, Hans Muiderman, Michel Ramaker, Dieuwke van Turenhout, Ilona Verhoeven, Pim Wiersinga, Jan Wijnen. Gedichten van Naomi Duveen, Romain John van de Maele, Marcel de Roos, Fred de Vries, Meliza de Vries. Beeld van Eric de Vries.