Het Beroerde Rome

Toen de Oud-bisschoppelijke Clerezij in 1723 Cornelis van Steenoven tot bisschop liet wijden, betekende dit een formele afscheiding van de 'kerk van Utrecht' van de rooms-katholieke wereldkerk. Achtergrond van dit conflict werd gevormd door een theologische controverse over de leer van de kerkvader Augustinus, sociale verschillen binnen de katholieke geestelijkheid in de Republiek en onenigheid over de beste vorm van katholieke zielzorg en kerkelijk bestuur. Het beroerde Rome behandelt spotprenten en satirische bord- en kaartspellen over de rivaliteit tussen jansenisten en anti-jansenisten in de vooravond van het Utrechts Schisma. Het laat zien hoe in de achttiende eeuw satire werd ingezet in een kerkelijk conflict waarin op het eerste gezicht weinig te lachen viel. De 'Deense cartoonkwestie' heeft duidelijk gemaakt hoezeer godsdienst een onderdeel is van groepsidentiteit en hoe diep spotten met die religieuze identiteit een religieuze minderheid kan kwetsen. Hoe zat dat in de achttiende eeuw?