Het aanzien van Amsterdam

Men zegt wel dat geen Europese stad zo vaak in beeld is gebracht als Amsterdam. Dat geldt zeker voor portretten van de hele stad: panorama's, plattegronden en profielen. Tussen omstreeks 1540 en 1740 zijn er duizenden vervaardigd, vaak rijkversierd met wapens van bestuurders, feestelijke allegorieën en lovende gedichten. De explosieve groei van economie en bevolking leidde tot vier opeenvolgende, weldoordachte en kostbare stadsuitbreidingen. Zij hebben Amsterdam zijn toen al in heel Europa bewonderde magnifieke aanleg bezorgd, waarvan de grachtengordel het meest spectaculaire resultaat vormt. Van de meeste befaamde stadsportretten in prent zijn maar enkele exemplaren bewaard gebleven, en soms maar één. De meeste daarvan berusten in het Amsterdamse Stadsarchief. Ook op paneel en doek is Amsterdam menigmaal uitgebeeld, te beginnen met het beroemde gezicht in vogelvlucht van Cornelis Anthonisz uit 1538. Latere meesters, onder wie Hendrick Cornelisz Vroom, Willem van de Velde en Ludolf Bakhuizen portretteerden de stad het liefst vanaf het IJ. Alleen Jacob van Ruisdael koos bij voorkeur het gezicht op de stad vanaf de Amstel. In Het aanzien van Amsterdam worden voor het eerst alle belangrijke, soms meer dan drie meter brede plattegronden, panorama's en profielen van Amsterdam uit de 'lange Gouden Eeuw' thematisch gerangschikt, in kleur afgebeeld en deskundig toegelicht door experts op dit gebied.