Kapitalisme, kolonialisme en cultuur

Het schrijnende contrast tussen arm en rijk is een van de grootste problemen van onze wereld. Tegenover de welvaart in het Westen staat het trieste beeld van economische achterstand en sociale stagnatie in veel ontwikkelingslanden. Terecht bestaat er daarom tegenwoordig grote aandacht voor armoedebestrijding. De mondiale scheefgroei heeft een lange voorgeschiedenis. Marxistisch geïnspireerde wetenschappers schrijven de armoede in de wereld toe aan de koloniale expansie van het kapitalisme. De ontwikkeling van het Westen zou de onderontwikkeling van het Zuiden hebben betekend. Anderen zien het verschil in cultuur als de belangrijkste oorzaak. De cultuur van het Westen zou een bij uitstek gunstige voedingsbodem bieden voor economische vooruitgang. De schuld van het kapitaal of de verdienste van de cultuur? In beide benaderingen ligt de nadruk op Europa. Tegen dat eurocentrisme is veel verzet gerezen. In een derde benadering wordt gesteld dat Oost-Azië lange tijd een voorsprong had op de rest van de wereld en dat Europa veel vindingen en technieken heeft ontleend aan China en Arabië. Vanuit deze verschillende perspectieven wordt in Kapitalisme, kolonisatie en lokale cultuur. Arme en rijke landen in historisch perspectief de geschiedenis van arm en rijk op wereldschaal beschreven. In de verschillende hoofdstukken worden zaken behandeld als de ondergang van de Maya’s en Azteken, de slavenhandel in Afrika, kapitalisme en kaste in Zuid Azië en de bijdrage van de islam aan de vooruitgang in Europa. Dick Kooiman studeerde geschiedenis en niet-westerse sociologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Dr. Kooiman was tot 2008 verbonden aan de faculteit Sociale en Culturele Antropologie van de VU. Hij promoveerde in 1978 op de Bombay labour movement (1919-1937).Hij publiceerde onder andere Communalism and Indian Princely States: Travancore, Baroda and Hyderabad in the 1930s.