Een progressief conservatief

De grote staatsman Edmund Burke is de geschiedenis ingegaan als de vader van het conservatisme. Deze bekendheid heeft hij voornamelijk te danken aan de vlijmscherpe kritiek die hij in zijn Refl ections heeft geleverd op de Franse Revolutie. Al bij het begin van de omwenteling voorzag hij met profetische blik de terreur die enkele jaren later zou losbarsten. Deze scherpe criticus is overigens allerminst een starre behoudzuchtige reactionair. Integendeel, hij heeft begrip voor de Amerikaanse vrijheidsstrijd, hekelt in het Lagerhuis dekoloniale politiek van de Britse regering, streeft naar opheffing van de slavernij in het Caraïbisch gebied en zet zich in voor de emancipatie van de Ierse bevolking. Burke ontmaskert de grote verhalen over idealen en utopische stelsels waarin de grenzen tussen mogelijk en onmogelijk werden genegeerd en daardoor uiteenlopen in tirannie en terreur. Hij toont aan hoe een samenleving die de continuïteit der tijden, het spanningsveld tussen verleden en heden, gering acht, daardoor ontredderd de wereld van morgen tegemoet gaat. In een wereld waar rationaliteit allesoverheersend schijnt, leert Burke ons om rede en verbeelding weer met elkaar in evenwicht te brengen. In zijn boeiende nalatenschap - verhandelingen, oraties, brieven in gebeeldhouwd taalgebruik - geeft Burke ons heel wat te denken over cruciale problemen waarvoor wij ons in deze tijd gesteld zien. Rudolf Boon (emeritus hoogleraar theologie) ontving zijnacademische scholing in Amsterdam, Utrecht, New York, Oxford en Edinburgh. Hij promoveerde in 1951 (in Utrecht) op een bronnenstudie over de beginfase van de Amerikaanse geschiedenis. Zijn talrijke publicaties hebben betrekking op wijsbegeerte en theologie. In zijn cultuur-historisch onderzoek heeft hij zichvooral toegelegd op de verhouding jodendom/christendom en op het secularisatieproces in de westerse moderniteit. Tezamen met zijn echtgenote Rita Schilling, expert in de theologie van Hildegardis van Bingen, Heleissa, Clara en Hadewych, doceerde hij tien jaar middeleeuwse mystiek.