Druk bekeken: collecties en hun publiek in de 19e eeuw

Wie waren de bezoekers van musea en tentoonstellingen in de negentiende eeuw? Daar is nog weinig over bekend, maar in tot nu toe niet of nauwelijks geraadpleegde (archief)bronnen blijken die bezoekers hun sporen te hebben achtergelaten. In dit themanummer gaan zes auteurs op zoek naar het negentiende-eeuwse museumpubliek. Aan het begin van de eeuw domineren nog de uit de achttiende eeuw stammende kabinetten van naturalia en wetenschappelijke instrumenten, collecties die voornamelijk voor een besloten kring toegankelijk waren. Terwijl geleidelijk deze genootschappelijke verzamelingen uit de belangstelling verdwijnen, bloeide het museum als openbare instelling op. Tevens verschoof de interesse van het publiek van natuurwetenschappen naar beeldende kunsten. Duidelijk is, dat de nieuwe musea druk bezocht werden en zeker niet alleen door de elite. Inhoud: Redactioneel LIESKE TIBBE/MARTIN WEISS, Publiek gebruik van Nederlandse verzamelingen in de negentiende eeuw. Inleiding op het thema HIEKE HUISTRA, Weg met Pottenkijkers! Hoe het publiek verdween uit het Leids anatomisch kabinet HUIB J. ZUIDERVAART, Natuurkundige instrumentenkabinetten. De opkomst en ondergang van een cultureel fenomeen ELLINOOR BERGVELT/CLAUDIA HÖRSTER, Kunst en publiek in de Nederlandse rijksmusea voor oude kunst (1800-1896). Een vergelijking met Bennetts Birth of the Museum LIESKE TIBBE, Verheffing, nut, of pret maken? Georganiseerde bezoeken van werklieden aan nijverheidstentoonstellingen in de negentiende eeuw MARTIN WEISS, De gang naar toegankelijkheid. Publiek van Teylers Museum in de negentiende eeuw