De kunst van het weldenken

De filosofie van Dirck Volckertsz Coornhert (1522-1590) ingebed in een bredere onderstroom van volkstalig rationalisme.

Gedurende de tweede helft van de zestiende eeuw groeit het aandeel en het belang van geschriften in de Nederlandse volkstaal. De schrijvers van deze teksten verkondigen een levensvisie die sterk uitgaat van wat Coornhert ‘het voncxken des Godlijcken Lichts’ noemt: de rede, waaraan elk mens deel heeft en die elk mens in staat stelt ware kennis en een oprecht leven te krijgen.
Deze auteurs leverden een belangrijke bijdrage aan het intellectuele en culturele klimaat waarin later, in de zeventiende eeuw, het radicale rationalisme kon ontstaan. Hun werk weerspiegelt een dynamisch mengsel van klassieke filosofie, volkstalig humanisme, verlicht christendom, intellectueel spiritualisme en pragmatische volksvroomheid. De uitgangspunten zijn de goedheid van de mens en de mogelijkheid van morele groei door redelijke kennis met als doel het bereiken van volmaakt geluk.