De jaargetijden

Christiaan Donelaitis (1714–1780) groeide op in het Litouwstalige deel van Oost-Pruisen en studeerde in de stad Koningsbergen. Daarna werd hij Luthers pastor in het dorp Tolminkemen. Zijn episch gedicht De jaargetijden schildert in 3000 verzen het leven van Litouwse boeren op het platteland van Oost-Pruisen gedurende de achttiende eeuw. De vier gezangen van het werk behandelen de vier opeenvolgende seizoenen. Met geslaagde karakterschetsen bezingt Donelaitis de rol van mens en dier in de wereld en houdt hij de mens een kritische spiegel voor. De jaargetijden geldt sinds de twintigste eeuw als een van de belangrijkste referentiepunten voor de nationale identiteit van Litouwen. Het is een van de meest vertaalde literaire werken uit het Litouws en werd in 1977 opgenomen in de UNESCO lijst van Europese literaire meesterwerken. De huidige editie is de eerste vertaling in het Nederlands. In plaats van de originele compositie in hexameters is hier gekozen voor een ritmische vertaling in hoofdzakelijk jambische versregels. Door traditionele Nederlandse persoonsnamen te gebruiken wordt het rustieke effect van het origineel benaderd. Michiel de Vaan (1973) is specialist op het gebied van de taalgeschiedenis van de Indo-Europese talen, waartoe onder meer het Latijn, het Grieks, de Germaanse en de Slavische talen behoren. Het Litouws is een belangrijke tak van deze taalfamilie. De Vaan doceerde tot 2014 Indo-Europese taalvergelijking aan de Universiteit Leiden, sindsdien aan de Universiteit van Lausanne en aan andere Zwitserse universiteiten.