Criminaliteitspatronenen en criminele carrieres van asielzoekers

Het vraagstuk van asielmigratie staat al jaren hoog op de politiek-maatschappelijke agenda. De mate van betrokkenheid van asielzoekers bij criminaliteit is onderwerp van een beladen discussie die desondanks, of wellicht juist daardoor, een degelijke empirische onderbouwing mist. Dat betreft eerst en vooral een betrouwbaar cijfermatig inzicht in de betrokkenheid van asielzoekers bij criminaliteit. Dat kan vervolgens als opmaat dienen voor nader onderzoek naar achterliggende verklaringen, oorzaken en omstandigheden. Voor Politie en Wetenschap was het aanleiding voor een meeromvattend drieluik naar zowel de aard en omvang als de achtergronden van betrokkenheid bij criminaliteit van drie groepen asielzoekers: asielzoekers in procedure, (ex-)asielzoekers die een formele status hebben verworven en 'illegalen': asielzoekers wier asielaanvraag is afgewezen.In dit kwalitatieve onderzoek is nagegaan aan welke vormen van criminaliteit asielzoekers zich schuldig maken en in hoeverre hun betrokkenheid bij criminaliteit wordt verklaard door de specifieke omstandigheden van de asielprocedure en het vaak langdurige verblijf in asielzoekerscentra. Aan de hand van de criminele carrières van vijftien asielzoekers worden de verschillende wegen gevolgd waarlangs asielzoekers vorm en inhoud geven aan hun bestaan. Het onderzoek laat zien dat vormen van veelvoorkomende criminaliteit vooral worden verklaard doordat asielzoekers slechts beperkt (aanvullend) inkomen kunnen verwerven. Het blijkt echter dat asielzoekers zich soms ook schuldig maken aan ernstiger vormen van crimineel gedrag. Om de diversiteit in de criminaliteitspatronen en criminele carrières van asielzoekers te verklaren, is een nieuw verklaringsmodel ontwikkeld.