Afscheid van Leiden

Verstrikt in zijn dromen en ambities dwaalt een jongeman door de binnenstad van Leiden. Het is zijn stad, de stad die hij op zijn schouders draagt. Hij voelt zich verantwoordelijk voor de stad en tegelijkertijd is hij de gevangene ervan. In projecties en absurde fantasieën bezielt hij de wereld om zich heen. Dat gaat lange tijd goed, maar wanneer hij is afgestudeerd, moet hij Leiden verlaten en in de beklemming die dat oproept verliest hij ieder houvast. Lichamelijke aftakeling en het kleinood van zijn jeugd vormen terugkerende thema’s. De lezer wordt meegenomen in de unieke gedachtewereld van de hoofdpersoon en zijn relaties met zijn vriendinnen. Het was Laura die hij beminde en naar wie hij altijd is blijven verlangen, het werd de verheven Beatrijs met wie hij als volwassene een problematische verhouding aangaat, en het wordt de zorgzame Johanna wanneer zijn einde nadert. Op belangrijke momenten voert de hoofdpersoon dialogen met drie goudvissen in zijn aquarium. Die vissen laten hem niet los; ze hebben karakter en ze menen hem beter te kennen dan hij zelf. Met hen onderhoudt hij een ambivalente relatie die gepaard gaat met tragikomische intermezzo’s. Beatrijs wordt omgeven door citaten uit Dantes Goddelijke Komedie en Laura wordt bemind in citaten uit Petrarca’s sonnetten, Leidens bruggetjes worden geëerd met een citaat van Vondel en Guido Gezelle wordt geparafraseerd door sprekende dakraampjes in een achteraf straatje. Deze citaten en meer zijn organisch opgenomen in de tekst. Ook filosofische thema’s, al dan niet bekend bij de lezer, zijn verwerkt in Johannes’ levensverhaal. Het domein van Johannes gaat over de onmacht van een individu. Zie de mens, zie de futiliteit van zijn pogingen, zie de tragiek van zijn volharding, de eenzame weg van een gevangene die naar vrijheid snakt - tragisch en komisch gaan hier in elkaar over.