Het vaderlands verleden in de zeventiende eeuw

In de zeventiende-eeuwse Nederlanden was het eigen verleden een belangrijk ijkpunt in actuele debatten. Op verschillende niveaus, van lokaal tot nationaal, voerden allerlei personen en groeperingen in de samenleving het verleden op als referentiekader voor zeer uiteenlopende, vaak tegenstrijdige standpunten. Familieruzies, kerkelijke conflicten en politieke geschillen werden uitgevochten onder verwijzing naar vroeger. Daarbij vormde niet alleen het antieke, maar ook het vaderlandse verleden een bron van gezag, identificatie en wijsheid. Zo ontstonden bijvoorbeeld canonieke perspectieven op het recente oorlogsverleden van de Nederlandse Opstand. De historische cultuur was bovendien sterk intermediaal: beeld en woord, mondelinge vertel- en zangtradities en geleerdencultuur, landschap en artefacten ontwikkelden zich vaak in een verrassende interactie. In dit themanummer van De Zeventiende Eeuw wordt de wisselwerking tussen heden en verleden, inclusief het intermediale karakter van vroegmoderne Nederlandse herinneringspraktijken, vanuit verschillende invalshoeken in beeld gebracht.